KENT95
Bebek95 Erken Çocukluk Birimi, 2017-2020 yılları arasında Bernard van Leer Vakfı’nın Türkiye’de desteklediği Kent95 programı çerçevesinde 0-3 yaş dönemine yönelik aile-temelli gelişim destek programlarının eksikliğini gidermeye yönelik olarak kurulmuştur. Bernard van Leer Vakfı, 1949 yılındaki kuruluşundan bugüne sosyal ve ekonomik olarak dezavantajlı konumdaki çocukların olanaklarını arttırmayı hedeflemiştir. Vakfın son yıllarda desteklediği en önemli projelerden biri de Kent95 girişimidir. Bu program kent yöneticilerine, yerel yönetimlere, şehir planlamacılarına, mimarlara ve sosyal bilimcilere basit bir soru soruyor: “Eğer bir kenti 3 yaşındaki sağlıklı bir çocuğun boyu olan 95 cm.’den görebiliyor olsaydınız, neyi değiştirirdiniz?”
Vakıf bu soru ile dünyanın pek çok ülkesinde, kentte yaşayanları ve kenti yönetenleri şehre 3 yaşında bir çocuğun gözünden, 95 santimetreden bakmaya teşvik etmektedir. Çünkü, 3 yaşında bir çocuk için yaşanabilir kentler herkes için yaşanabilir kentlerdir. Bu program ile kent planlamasının ve kentte sunulan hizmetlerin 0-3 yaş çocuğu olan aileler için iyileştirilmesi hedefleniyor.
Bu programının Türkiye’deki uygulaması olan Kent95 programı ilk defa Istanbul’da 2018 yılında 4 ilçe belediyesinin işbirliği ile hayata geçti. Program, bu ilçe belediyelerinin yürüttükleri çocuk ve ebeveynleri destekleyici program ve projelerin var olan kapasitelerini güçlendirmeyi amaçlamıştır.
Kent95’in Türkiye’deki bu ilk pilot uygulaması 3 bileşenden oluşmuştur:
- Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etütler Vakfı (TESEV) ve Kadir Has Üniversitesi İstanbul Çalışmaları Merkezi, İstanbul ilçelerindeki emlak rayiç bedelleri ve TÜİK verilerine dayanarak çocuğa ve aileye yönelik hizmetlerin belirlendiği ilçe haritalarını geliştirdi.
- Superpool Mimarlık, programda yer alan belediyelerin belirlediği kamusal alanlarda 0-3 yaş arası çocuklar ve ebeveynlerine yönelik oyun alanları ve parkları tasarladı, belediyeler için 0-3 yaş oyun parkı tasarım rehberi hazırladı.
- Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Araştırma Uygulama Merkezi (BÜPAM), 0-3 yaş çocuğu olan ailelere yönelik bir ev ziyareti temelli aile rehberliği programı geliştirdi ve belediyelerin uygulamasını süpervize etti. Bu program kapsamında 400 aileye doğum öncesinden başlayarak ilk 18 ay boyunca 2 haftada 1 ev ziyaretleri yapıldı ve anneler çocuk bakımı ve ebeveynlik konularında bilgilendirildi. Programın, anneler ve çocuklar üzerindeki etki değerlendirmesi yapıldı.
Bu pilot uygulamada programın anneler ve çocukları üzerindeki olumlu etkisi gözlenmiştir. Bu bulgular ışığında BEBEK95 Erken Çocukluk Biriminde 0-3 yaşa yönelik erken çocukluk gelişimini destekleyen programların yaygınlaştırılmasına başlanmıştır.
“Hep konuşulması gerektiğini bilmiyordum, giydirirken yıkarken bile konuşmanın iyi olduğunu bilmiyordum.”